U Srbiji je, gledano od 1900. godine, rođeno najmanje beba. Do povećanja fertiliteta ne može doći sve dok mladi ljudi i bračni parovi nemaju sigurno radno mesto i dok žive u zemlji u kojoj se za osnovna ljudska prava bori na ulici.
Otvaranjem Google oglasa na ovoj strani pomažete rad Penzina. Hvala vam unapred!
Fotografija: Diana Polekhina sa Unsplash
U Srbiji (bez Kosova i Metohije) tokom 2023. godine rođeno je svega 60.813 beba. Komentarišući za agenciju Beta ovaj podatak, demograf Goran Penev kaže da je to najmanji broj živorođenih od 1900. godine.
„U poslednjih 10-15 godina se konstantno smanjuje broj živorođenih beba. Prošle godine je rođeno nikad manje beba od 1900. godine. Rođeno je manje nego čak i u vreme Prvog i Drugog balkanskog rata, Prvog i Drugog svetskog rata, ili u periodu pandemije kovida-19“, navodi Penev.
Smanjenje broja živorođenih je uobičajeno kretanje jer su niske reproduktivne norme i sve veća starost stanovništva u reproduktivnom dobu, objašnjava.
Tokom 2022. (poslednja statistički obrađena godina) u Srbiji je zaključen 32.821 brak, piše portal 021. Prosečna starost mladoženje iznosila je 34,1 godinu, a neveste 31,1 godinu.
Novčana izdvajanja ne utiču na povećanje fertiliteta
„Pored niskih reproduktivnih normi, na pad broja živorođenih utiču i migracije, odnosno odlasci mladih ljudi iz Srbije. Problem pada fertiliteta je dugoročna tendencija i ne može se popraviti tako što će država izdvojiti neki novac za rađanje prvog, drugog, trećeg ili četvrtog deteta“, kaže Goran Penev.
Penev ukazuje na to da visoko razvijene zemlje ne bi imale problema sa fertilitetom kada bi se rađanje dece povećavalo novčanim izdvajanjima.
„Kod nas, žena u reproduktivnom periodu ima svega 1,5 dete. Situacija u Srbiji je takva da mladi ljudi ne osećaju sigurnost i ne vide izvesnu budućnost, jer ne žive u uređenoj zemlji. Ne može doći do povećanja broj rođenih ako mladi ljudi i bračni parovi nemaju sigurno radno mesto i ako žive u zemlji u kojoj za osnovna ljudska prava moraju da se bore na ulici, kao što je to slučaj u Srbiji“, naglasio je Penev.
Na demografska kretanja takođe negativno utiču loša ekonomska i socijalna situacija.
„Ne može se očekivati od mlade žene da rađa, ako radi na privremenim poslovima s malom platom i ako nema mogućnosti da reši stambeno pitanje. Kupovina stana je postala nemoguća misija, a i kirije su previsoke što mladim ljudima onemogućava stvaranje porodice i rađanje dece“, Penev.
Republički zavod za statistiku je saopštio da je 2023. godine u Srbiji umrlo 97.098 lica. Prošle godine je živorođeno 60.813 beba.
U periodu januar‒decembar 2023. godine zabeležen je pad broja živorođenih od 1.437, odnosno za 2,3 odsto. Takođe je zabeležen i pad broja umrlih u poređenju s istim periodom prethodne godine. Zabeleženi pad broja umrli je 13.741 ili 12,4 odsto,
Tabela: Negativan prirodni priraštaj
Izvor: Republički zavod za statistiku
Godina | Živorođeni | Preminuli | Prirodni priraštaj |
2012 | 67.257 | 102.400 | -35.143 |
2013 | 65.554 | 100.300 | -34.746 |
2014 | 66.461 | 101.247 | -34.786 |
2015 | 65.657 | 103.678 | -38.021 |
2016 | 64.734 | 100.834 | -36.100 |
2017 | 64.894 | 103.722 | -38.828 |
2018 | 63.975 | 101.655 | -37.680 |
2019 | 64.399 | 101.458 | -37.059 |
2020 | 61.692 | 116.851 | -55.158 |
2021 | 62.180 | 136.622 | -74.442 |
2022 | 62.250 | 110.839 | -47.589 |
2023 | 60.813 | 97.098 | -36.285 |